AIS transponder systemen
AIS (Automatic Identification System) werd enkele jaren geleden geïntroduceerd om de veiligheid op het water te vergroten. De AIS transponder biedt betrouwbare informatie over de positie en identiteit van schepen onderling en de omgeving. Inmiddels is dit automatische identificatiesysteem voor de scheepvaart onmisbaar geworden. Maar hoe werkt het eigenlijk en welke onderdelen heb je echt nodig?
Wat is AIS?
AIS staat voor Automatic Identification System. Dit systeem zorgt ervoor dat automatisch belangrijke scheepsgegevens, zoals de positie, koers en snelheid, worden verzonden en ontvangen. Statische en dynamische scheepsinformatie wordt samengevoegd en door middel van een AIS transponder, ofwel AIS transceiver, uitgezonden. De VHF (Very High Frequency) zender in de transceiver zendt het signaal. De gegevens worden vervolgens ontvangen door AIS receivers en zichtbaar gemaakt. Het real-time beeld van de maritieme omgeving verhoogt de veiligheid op zee en binnenwater.
Ontvangen en verzenden van AIS informatie
Hoe vaak de informatie wordt verstuurd en ontvangen is afhankelijk van de snelheid van je eigen schip. Dit kan variëren van enkele minuten tot enkele seconden. Het systeem werkt volledig automatisch. De belangrijkste identificatiegegevens van je schip worden voor ingebruikname geprogrammeerd. Hierdoor is het mogelijk om van schepen in je omgeving het MMSI nummer (Maritime Mobile Service Identity), roepnaam, scheepsnaam, koers, snelheid en tijdstip van de informatie te ontvangen. Een gecertificeerde AIS ontvanger/AIS receiver decodeert deze signalen en toont ze op een beeld- of radarscherm. Optimale zichtbaarheid dus.
Producten met AIS
Indien een schip voorzien is van moderne navigatie systemen kan AIS technologie worden geïntegreerd. Zo kunnen de navigatiegegevens direct worden verzonden, ontvangen en op een scherm worden weergegeven. Naast navigatiesystemen aan boord kan AIS ook zijn toegepast op communicatiemiddelen, zoals marifoon, maar ook op epirbs.
Voordelen van AIS systemen
In tegenstelling tot radar heeft AIS geen last van obstakels in de omgeving die het ‘zicht’ ontnemen. Het is bovendien een goedkopere oplossing die ook nog eens gemakkelijk aan boord is te integreren in de kajuit. Een eenvoudig basisstation volstaat en je hebt geen dure, roterende antennes of andere onderdelen nodig die veel stroom gebruiken.
Een aantal functies maken het extra aantrekkelijk om ervoor te kiezen. Zo is het mogelijk om de geplande route van ander verkeer op je plotter weer te geven. Het systeem werkt zelfstandig waardoor het een automatisch onderdeel wordt van je navigatie.
Rijkswaterstaat gebruikt het systeem ook als beveiliging waardoor er snel opgetreden kan worden bij calamiteiten. Hiervoor zijn er door heel Nederland zogenaamde ‘base stations’ geïnstalleerd op verkeersposten, bruggen en sluizen.
Verplicht voor pleziervaart vanaf 20 meter
Sinds 1 december 2014 is het gebruik van AIS voor ieder schip op de Nederlandse binnenwateren langer dan 20 meter verplicht. Om het goed functioneren van de apparatuur te waarborgen zijn er standaarden ontwikkeld. Voor deze pleziervaart is er Inland-AIS. Ook in veel andere Europese landen is AIS inmiddels verplicht. Per land verschillen de regels.
Registratie door RDI
In Nederland zorgt het RDI voor registratie en het uitzenden van de juiste identificaties. Sinds 1 juni 2015 worden sancties opgelegd voor het niet hebben van een AIS systeem of het uitzenden van onjuiste informatie op vaarwegen.
Wat heb je nodig voor een AIS systeem?
Voor het gebruik van AIS apparatuur is een basiscertificaat marifonie verplicht. Daarnaast bestaat het systeem uit de volgende onderdelen:
AIS Transponder / Transceiver
Er zijn verschillende leveranciers van AIS systemen. De termen transponder en transceiver worden door elkaar gebruikt, maar betekenen hetzelfde. De producten zijn in grote lijnen vergelijkbaar. Zo maken ze allemaal gebruik van 12 volt voeding, de zender en ontvanger zijn in de unit ingebouwd en kun je een FM radio koppelen. Toch zijn er een aantal verschillen:
Een geavanceerde AIS transponder (dus zenden en ontvangen) met ingebouwde splitter voor de VHF antenne. Bij de Raymarine AIS 700 wordt een losse GPS antenne meegeleverd. Dit kan bijvoorbeeld bij stalen boten een voordeel zijn. Een groter voordeel is de overdracht van de data. Deze gaat via NMEA0183 of SeaTalk NG met een ingebouwde multiplexer om tussen het GPS signaal met baudrate 4800 en AIS signaal met baudrate 38400 te schakelen. Dit maakt van de AIS 700 een hoogwaardig systeem. Naast de ‘silent mode’, beschikt het ook over een ‘buddy tracker’ zodat je ook op het water je vrienden of familie niet uit het oog verliest. Bovendien is deze transceiver voorzien van de nieuwste SO-TDMA-technologie voor snellere prestaties en beter bereik.
Verschillende functies
De transponders hebben vaak verschillende functies, maar dragen allemaal bij aan een verbeterde veiligheid en communicatie op zee. De onderstaande apparaten bieden geavanceerde functies en betrouwbare prestaties om de veiligheid op zee te vergroten.
De B&G NAIS-500 is een robuuste en waterdichte AIS transponder die speciaal is ontworpen voor zeilboten en motorjachten.
De ICOM MA 510TR is een multifunctionele AIS transponder met kleurendisplay en wordt geleverd met een externe GPS antenne.
Welk systeem het meest geschikt is, is afhankelijk van een aantal factoren. Als het alleen belangrijk is om AIS informatie te ontvangen, kan een marifoon met AIS ook voldoende zijn. De marifoon en AIS functie wordt in dat geval intern gesplit omdat je van dezelfde VHF antenne gebruik maakt. Ook hier hebben we diverse modellen in beschikbaar:
Voor AIS antennes kan je ook bij ons terecht.
Vervangt AIS de radar?
Als we afgaan op de verkoop in onze watersportwinkel en webshop lijkt het erop dat het Automatic Identification System de radar verdringt. En hoewel het natuurlijk een fantastisch systeem is dat voor veel veiligheid zorgt, zijn er situaties waarin radar een betere optie is.
Mist of andere extreme weersomstandigheden kunnen het zicht belemmeren. Omdat veel watersporters met vaartuigen korter dan 20 meter geen gebruik maken van AIS neemt de kans op een aanvaring op dat moment toe.
Met een radar is dit wel te voorkomen omdat deze de actuele situatie in kaart brengt. Zowel bewegende als stilstaande objecten worden realtime waargenomen. Als je gebruik maakt van AIS moet je er bijvoorbeeld wel voor zorgen dat je kaarten up to date zijn om op het systeem te kunnen vertrouwen.
AIS transponder kopen? Onze specialisten helpen je graag
In zowel onze webshop als watersportwinkel kun je een AIS systeem kopen. Heb je een vraag over de beste oplossing voor jouw boot of over de montage? Neem dan contact op met een van onze productspecialisten of kom langs.
