Impeller vervangen: de complete handleiding
Binnenboord en buitenboord motoren zijn meestal voorzien van een koelwaterpomp met een rubberen impeller. Dit is een schoepenwieltje dat er voor zorgt dat het koelwater wordt rondgepompt. Indien de impeller correct geïnstalleerd is zou deze meerdere jaren mee moeten kunnen, maar het gebeurd vaak dat de impeller door slijtage eerder kapot gaat. Het is natuurlijk vervelend als deze kapot gaat tijdens het gebruik, want dit komt altijd ongelegen. Zorg daarom in ieder geval altijd voor een reserve aan boord.
Om dit te voorkomen raden we je aan om één keer per jaar de conditie van de impeller te controleren, bijvoorbeeld tijdens het winterklaar maken van de boot. Dit beperkt de kans op noodonderhoud, waar je natuurlijk niet op zit te wachten.
Het vervangen en controleren van een impeller is niet moeilijk, maar je moet wel weten waar je op moet letten. We nemen je dan ook stap voor stap mee door het vervangingsproces, zodat je na het lezen het in een mum van tijd zelf kan doen.
Waarom gaat de impeller kapot?
Er zijn meerdere oorzaken waarom een impeller kapot gaat na verloop van tijd. De meest voorkomende oorzaak is slijtage. Maar ook het verkeerd installeren en gebruiken zorgt er voor dat de impeller (voortijdig) kapot gaat.
De impeller in de koelwaterpomp werkt het beste wanneer deze regelmatig gebruikt wordt. Als de motor lang niet gebruikt wordt staan de schoepen lang in dezelfde houding gebogen tegen de behuizing. Wanneer de motor weer gestart wordt kunnen deze schoepjes kapot gaan.
Geen toevoer van koelwater is ook vaak een oorzaak. Dit kan komen doordat de toevoer verstopt zit. Bij een buitenboordmotor kan het ook komen doordat de motor te lang heeft gedraaid zonder in het water te hangen.
Indicatoren van een versleten impeller
Wanneer een impeller kapot is merk je dat meteen, aangezien de motor niet meer werkt. Als de impeller versleten is werkt de motor nog wel, maar niet optimaal. Er zijn een paar indicatoren waar je dit aan kan herkennen:
- De koelwatertemperatuur is (te) hoog
- De motor stoot steeds minder koelwater uit
- De motor stoot koelwater onregelmatig uit
Merk je dat dit het geval is? Dan betekent dit waarschijnlijk dat het tijd is om de impeller te controleren en vervangen.
Kies de juiste impeller voor je motor
Voordat we uitleggen hoe je de impeller vervangt willen we benadrukken hoe belangrijk het is dat je de juiste impeller kiest. Impellers komen in vele soorten en maten, maar lijken vaak veel op elkaar.
Om er achter te komen welke impeller je nodig hebt moet je naar twee dingen kijken: het merk van de pomp en het bijhorende modelnummer. Weet je het modelnummer niet? Gebruik dan de documentatie van de fabrikant. Deze is ook altijd te downloaden op de website van de fabrikant.
Let bij het kiezen van de impeller ook op het materiaal. Een impeller is gemaakt van neopreen, nitril of polyurethaan. Deze zijn geschikt voor:
Het vervangen van de impeller
Een impeller vervangen of controleren is niet moeilijk, maar let wel goed op de details. Het proces is grotendeels hetzelfde voor binnen- en buitenboordmotoren.
Stappenplan vervangen impeller
- Draai om te beginnen de buitenboordkraan dicht (binnenboord)
- Of verwijder het staartstuk (buitenboord)
- Schroef het pomphuisdeksel (het ronde afsluitplaatje) los en verwijder deze. Het kan zijn dat er wat water uit komt
- Tussen de deksel en het pomphuis zit een pakking. Maak de pakking een beetje nat als deze droog is en verwijder deze voorzichtig zonder te scheuren.
- Bekijk de impeller en onthoudt de draairichting voor later
- Verwijder de impeller met een impeller trekker
- Kijk goed of er geen stukjes rubber in het pomphuis aanwezig zijn
- Smeer of spuit de impeller en de pakking in met zuurvrije vaseline
- Plaats de impeller terug. Let op de juiste draairichting en zorg dat de schoepen goed langs de wanden slepen.
- Plaats de pakking voorzichtig terug
- Plaats voorzichtig de afsluitplaat terug. Let bij het schroeven op dat je de pakking niet beschadigd
- Open de buitenboordkraan weer en start de motor. Controleer of er koelwater uit komt om zeker te weten dat de impeller goed zit (binnenboord)
- Of plaats het staartstuk terug en controleer of de motor naar behoren werkt in het water (buitenboord)
Verwijder de impeller niet met twee schroevendraaiers uit het pomphuis. Er is een grote kans dat je het pomphuis beschadigd. Dit is zonde, want een pomphuis is een aanzienlijk grotere investering dan een impeller trekker.
Soorten beschadiging
Let tijdens het verwijderen van de oude impeller op beschadigingen. Sommige schade komt niet door slijtage, maar door verkeerde montage of problemen in de motor
Geen watertoevoer/ verstopping
Een kapotte impeller die in een motor heeft gezeten zonder watertoevoer zal er ongeveer zo uit zien. Dit kan komen doordat de motor heeft gelopen maar niet in het water hing, of omdat de watertoevoer verstopt zit. Controleer bij het vervangen meteen of er geen losse stukken in de motor zitten.
Kokend water in de pomp
Als er in het midden van de schoepen stukjes missen of als opvalt dat de schoepen uitgehold zijn komt dat waarschijnlijk door cavitatie. Dit betekent dat het water in de pomp is gaan koken door het vacuüm trekken van koelwater in de inlaat. Dit kan verholpen worden door pompsnelheid te verlagen, of door de inlaat te vergroten.
Schurende vloeistof in de pomp
Als de randen van de schoepen en/of as ernstig versleten ogen komt dat waarschijnlijk doordat de vloeistof in de pomp onder hoge druk is gaan schuren. Controleer de afvoer op blokkades en vergroot in het ergste geval de afvoerpijp.
Chemische aantasting
Voelt het rubber van de impeller plakkerig, en heb je het idee dat de impeller opgezwollen is en te groot lijkt voor het pomphuis? Dan komt dat waarschijnlijk door een chemische reactie van olie of diesel. Maak de impeller goed schoon, en verwijder deze als je de boot lang niet gebruikt. Zo gaat deze langer mee.
Normale slijtage
Als de impeller hier en daar een schoep mist en er scheurtjes in zitten is deze aan vervanging toe. Dit is normale slijtage, dus er is verder niks aan de hand.
Nieuwe impeller kopen?
Als het goed is weet je nu hoe je een impeller snel en correct kan vervangen. Bij KOK watersport hebben we impellers voor meerdere merken in ons assortiment.
Heb je een vraag, of wil je gewoon goed advies? Kom dan naar onze watersportwinkel. Onze specialisten helpen je graag. Online contact met ze opnemen is natuurlijk ook mogelijk.
