Reparatie en onderhoud boven de waterlijn

Het materiaal van een boot heeft zowel tijdens het varen als tijdens het stilliggen veel te verduren. Boven de waterlijn is extra kwetsbaar, het kan zowel door weersomstandigheden, als door water, UV-straling en stoten en krassen beschadigen. Gelukkig is er een ruime keuze aan producten en middelen om beschadigingen te repareren, voor elk type materiaal. In dit blog item lichten we toe wat je moet doen en wat je nodig hebt om boven de waterlijn te herstellen.

Wat is boven de waterlijn?

Boven de waterlijn, ook wel het vrijboord genoemd, betreft alle delen van de romp die niet ondergedompeld zijn. Het is als het ware het deel vanaf de waterlijn genomen tot aan de bovenkant van de romp. Dit stuk van de boot biedt bescherming tegen opspattend en overslaand water en zorgt dat de binnenkant droog blijft.

Hoe kan boven de waterlijn beschadiging oplopen?

Er zijn verschillende invloeden waardoor het materiaal van boven de waterlijn kan beschadigen. Denk aan weersomstandigheden, aanvaringen of stoten. Maar ook door contact met schadelijke middelen, zoals schoonmaakmiddelen en zout, dit kan op den duur het materiaal aantasten. Daarnaast is het belangrijk dat er op de juiste manier wordt geschuurd of gepolijst. De omstandigheden waaraan de boot wordt blootgesteld tellen ook mee, een vochtige omgeving kan zorgen voor schimmels en insecten of voor rotten van het materiaal.

Hieronder beschrijven we hoe je de beschadigingen door verschillende factoren kan beperken en hoe je ze behandelt.

Regelmatig onderhoud

Om ervoor te zorgen dat het materiaal van je boot en boven de waterlijn in goede staat verkeren, is het verstandig om regelmatig een check te doen. Om onnodig onderhoud te voorkomen is het goed om periodiek een beschermende coating aan te brengen. Behandel ook kleine beschadigingen zoals krasjes en butsen tijdig, zodat het materiaal er niet onder te lijden heeft of dat er bijvoorbeeld vocht doordringt.

Gebruik geschikte schoonmaakmiddelen

Het is aan te raden om goed uit te zoeken welke schoonmaakmiddelen het meest geschikt zijn voor je boot. Er zijn een heleboel mogelijkheden, maar elk materiaal vraagt om een eigen soort behandeling. Ook kan de omgeving van invloed zijn, zoals het vaargebied, maar ook de temperatuurwisselingen. Voor hout is het bijvoorbeeld belangrijk om gebruik te maken van effectieve maar milde schoonmaakmiddelen om de olie of lak niet te beschadigen. Ook zijn er speciale houtreinigers te vinden, deze laten de afwerking in tact. Voor Teakhout is er ook een speciaal reinigingsmiddel te krijgen.

Materialen zoals polyester zijn meer bestand tegen wat sterkere middelen. Het oppervlak beschadigt minder snel, en vlekken wegpoetsen is relatief eenvoudig. Zo kan je bijvoorbeeld kiezen voor een allesreiniger voor boten, maar het is aan te raden om ook gelcoat reinigers te overwegen om die bovenste laag te beschermen.

Overweeg dus goed waar je voor kiest en welk schoonmaakmiddel het beste past bij jouw boot en het materiaal.

Weersomstandigheden

Een eenvoudige manier om je boot tegen de weersomstandigheden en vochtigheid te beschermen is gebruik te maken van een afdekzeil. Hierbij is goede ventilatie ook van belang. Met een afdekzeil voorkom je langdurige blootstelling aan vochtigheid zoals dauw en neerslag, maar ook tegen het neervallen van natuurlijke materialen zoals takjes, blaadjes of zelfs vogelpoep. Door het aanbrengen van een coating zorg je voor extra dekking op het materiaal, zodat dit niet direct wordt aangetast.

Verschillende materialen

Elke boot is anders en daarom zijn er ook diverse onderhoudsproducten verkrijgbaar. Als je weet wat het beste is voor het type materiaal van jouw boot, dan kan je een weloverwogen keuze maken.

Meest voorkomende materialen

We beschrijven hier de meest voorkomende materialen waarvan het deel boven de waterlijn is gemaakt. Ook lichten we toe welke reparatie methoden en materialen kunnen worden gebruikt om oneffenheden en schade te herstellen.

• Hout: flexibel materiaal, absorbeert schokken goed. Vereist regelmatig onderhoud, waaronder lakken en behandeling tegen insecten en ter voorkoming van rotten.
• Kunststof (polyester): lichtgewicht en sterk materiaal, onderhoudsarm, goed bestand tegen corrosie en UV bestendig.
• Staal: sterk materiaal, kan ruwe omstandigheden aan. Belangrijk om een goede beschermende coating aan te brengen om roest te voorkomen.
• Aluminium: licht en sterk materiaal, heeft weinig onderhoud nodig

Hout boven de waterlijn

Voor reparaties of het bijwerken van kleine beschadigingen, kan voor Polyesterplamuur worden gekozen.

Houdt er wel rekening mee dat de plamuur soorten wit of grijs van kleur zijn. Dus bij hout kun je deze plamuur eigenlijk alleen maar toepassen bij een gekleurd verfsysteem.

Grotere reparaties bij hout zijn lastiger te behandelen. En kan eigenlijk alleen maar worden uitgevoerd met epoxy. Wellicht laat je je in dat geval adviseren door een expert of besteed je de reparatie in zijn geheel uit, zodat het op professionele wijze wordt gerepareerd.

Overigens kun je voor systeemwijzers terecht op de websites van verffabrikanten zoals; Epifanes en De IJssel Coatings.

Polyester

Een polyester schip is voorzien van een mooie en gladde gelcoat afwerking die erg sterk is en gemakkelijk schoon te maken. Maar ook hier kan weleens een beschadiging ontstaan door bijvoorbeeld een botsing of aanvaring. In de meeste gevallen gaat het dan om een kleine beschadiging die je zelf kan repareren.

Bij een kleine reparatie maak je onderscheid door vast te stellen of het enkel de toplaag met de gelcoat betreft of dat de beschadiging dieper ligt.

Een kleine reparatie boven de waterlijn kun je plamuren met een polyesterplamuur zoals die van De Ijssel of Talamex. Wel dien je deze direct na droging te schuren met een fijne korrel (rond de P280) en daarna te ontvetten. Ook dient een polyester plamuur te worden beschermd met een primer en een aflak.

Indien het enkel een beschadiging is in de gelcoat. Dan kun je dit bijwerken met een topcoat en hieraan een pigment toevoegen. Meer informatie op deze productpagina en in ons blog item over gelcoat repareren.

Grotere reparaties en reparaties onder de waterlijn worden uitgevoerd met Epoxy producten. Meer informatie hierover in ons blog item ‘Epoxy voor de watersport’.

Staal

Wanneer je een beschadiging hebt op het staal boven de waterlijn of constateert dat je een of meerdere plekken moet bijwerken voordat je de romp of het dek opnieuw kan schilderen, dan kun je kleine reparaties iets uitschuren en plamuren met een Polyesterplamuur. De naam Polyesterplamuur is in deze misschien iets verwarrend maar deze kan worden gebruikt voor kleine reparaties boven de waterlijn op een stalen schip.

• IJmofix polyesterplamuur
• Poltix polyester vezelplamuur voor grotere reparaties
• Epifanes Combi filler plamuur
• Talamex polyester plamuur

Direct na droging kun je de plamuur droog schuren met korrel P280 en vervolgens de primerlaag verdund aanbrengen.

Grote reparatie staal boven de waterlijn

Voor grotere reparaties, zoals diepe krassen of een afgeschuurde laag, kan je het beste beginnen met een laag Epoxy primer. Zo dek je het materiaal eerst af en voorkom je dat het wordt aangetast. Na het drogen van de primer laag, kan je een plamuurlaag aanbrengen met bijvoorbeeld de Epoxy Filler 1500 van Epifanes. Hiermee vul je de kras of beschadiging verder op, dit kan je daarna ontvetten met een reinigingsthinner en vervolgens schuren. Om voor een mooie gladde afwerking te zorgen, breng je daarna de Epifanes Epoxy finishing filler aan.

Meest effectieve onderhoudsmiddelen (en de verschillen)

Om het best werkende onderhoudsmiddel of herstelmiddel te vinden, is het goed om te weten welke middelen er zijn en welk effect ze hebben. Voor het zelf repareren van beschadigingen of het bijwerken van het materiaal, zijn er verschillende opties te vinden.

Epoxy

Epoxy is eigenlijk een giethars met een transparante kleur, het wordt ook wel polyepoxide genoemd. Het is een veelzijdige kunststof. Het biedt veel mogelijkheden voor reparatie aangezien het sterk en snel hardend materiaal is. Epoxy wordt ook veel in interieur gebruikt en voor reparatie van meubelen.

Plamuur

Met plamuur herstel je eenvoudig oneffenheden of beschadigingen aan de boot. Nadat je het vlak hebt gestreken kan je er een mooie verf of lak overheen doen. Er zijn verschillende plamuur verkrijgbaar van en voor divers materiaal. Check altijd van tevoren wat je nodig hebt voor jouw type boot, er is plamuur voor hout, polyester en voor staal verkrijgbaar.

Gelcoat

Boten van polyester zijn voorzien van een gelcoat laag. Door beschadiging of gewoon door slijtage, kan de gelcoat barsten, scheuren of Craquelé vertonen. Craquelé is het ontstaan van vele kleine scheurtjes, het ziet eruit alsof de laag uit allemaal kleine deeltjes bestaat. Met een nieuwe gelcoat, kan je dit weer vereffenen en het materiaal opnieuw beschermen. Want met meerdere scheuren en krassen wordt ook de onderlaag sneller aangetast.

Onderhoudsmiddelen voor boven de waterlijn bij KOK watersport

Wij weten als geen ander hoe belangrijk het is om een goed onderhouden boot te hebben. Hoe beter onderhouden, hoe langer de boot meegaat. In ons assortiment vind je een breed scala aan onderhoudsproducten, bovendien voorzien wij je graag van advies. Neem een kijkje in onze webshop, kom langs in onze watersportwinkel, of neem direct contact op voor vragen en onderhoud tips.