Schootlieren: snel en soepel bedienen van je zeilen
Tijdens het zeilen is het noodzakelijk om de spanning op de schoten bij te kunnen stellen. Hiermee worden de zeilen als het ware bediend om te vieren of juist strakker aan te trekken. Vooral bij stevige wind is het een veilige en betrouwbare manier om zeilen te hanteren. Met een schootlier vergroot je de kracht, hierdoor is er fysiek minder inspanning nodig. We lichten toe waar je op moet letten bij het aanschaffen van schootlieren, welke merken je uit kunt kiezen en hoe je ze onderhoudt.;
Wat is de functie van een schootlier?
Een schootlier wordt gebruikt aan boord van zeilboten om de lijnen of schoot van de zeilen mee aan te spannen. Het tandwielmechanisme zorgt ervoor dat er minder kracht nodig is om de zeilen aan te trekken, dit helpt bij eenvoudige bediening. Door aan de lierhendel te draaien wordt de trommel in beweging gebracht, daarmee wordt de schoot aangetrokken of juist losser gelaten. De lier kan worden gebruikt voor diverse zeilen, zoals het grootzeil, de fok of bijvoorbeeld een spinnaker.
Welke schootlier heb je nodig?
Om erachter te komen welke schootlier je nodig hebt is het van belang om de grootte van de boot, het soort zeil waar de lier voor nodig is en de mogelijke trekkracht te bepalen. Er zijn verschillende soorten schootlieren verkrijgbaar, wij lichten toe waar je uit kunt kiezen en waar je op moet letten.
Bepaal de grootte van de lier
Hieronder vind je een aantal tabellen van merken als Harken, Lewmar en Ronstan. Deze tabellen maken gebruik van zeiloppervlak en toepassing van de lier. Wanneer je twijfelt over de juiste maat lier, helpen we je graag bij het maken van een keuze.
Kies een passende lierhendel
Deze zijn er in verschillende maten en kleuren, er zijn ook en zelfs lierhendels die je met één hand kan bedienen. In de lierhendel zit een draai mechanisme dat ervoor zorgt dat de beweging vloeiend is en dat de kracht die wordt gebruikt overgaat in het tandwielmechanisme die de kracht verder verdeelt.
Kies drum materiaal en snelheid
Het drum materiaal wordt gebruikt voor de trommel of spoel, het bepaalt onder andere de kracht en de levensduur van het onderdeel. We benoemen de meest voorkomende materialen gebruikt in de schootlieren.
- Aluminium: is over het algemeen lichtgewicht, maar toch sterk. Veel moderne schootlieren van Harken, Antal en Lewmar zijn gemaakt van dit materiaal.
- RVS: roestvrijstaal is bestand tegen corrosie, geschikt voor zoutwater en heeft over het algemeen een lange levensduur.
- Chroom: is net als RVS corrosie bestendig en heeft een mooi afgewerkte glans.
- Brons: dit materiaal wordt vooral gebruikt op grote schepen waar veel volume op zit en waar extra stevig materiaal voor nodig is. Brons is corrosiebestendig, zwaar en duurzaam.
- Kunststof of carbon fiber: trommels gemaakt van kunststof zijn voordelig en lichtgewicht. Dit kan praktisch zijn voor kleine vaartuigen en lichte toepassing.
Handmatige schootlieren of automatisch
De functie van zowel de handmatige als de automatische schootlieren zijn hetzelfde. Het doel is om de nodige fysieke kracht te verminderen. De twee type schootlieren werken allebei echter net even anders. Wij lichten de verschillen kort toe.
Handmatige schootlier
De handmatige schootlier wordt met een lierhendel handmatig bediend. Door de hendel rond te draaien laat de zeiler de trommel draaien en trekt deze de schoot strakker. De lier zorgt ervoor dat de kracht wordt verdeeld. Een ratelmechanisme zorgt ervoor dat de trommel terugdraait en de schoot terugschiet.
Voordelen:
- Geen stroomvoorziening nodig
- Voordelig in kosten
- Eenvoudig te installeren
Automatische schootlier
De automatische schootlieren zijn voorzien van een elektrische motor die middels knoppen of schakelaars in werking wordt gezet. De automatische schootlier is vooral te vinden op de grotere schepen. De werking van de automatische schootlier is hetzelfde als de handmatige schootlier, alleen zonder inspanning van de zeiler om de schoten te bedienen.
Voordelen:
- Snel, met een druk op de knop
- Bespaart kracht, vooral op grote schepen biedt dit een uitkomst
- 1 persoon kan meerdere tegelijk bedienen
Onderhoud
Zo nu en dan is het nodig om onderhoud aan de schootlieren uit te voeren. Sommigen kiezen ervoor om dit voor ieder vaarseizoen of tijdens het vaarseizoen te doen om er zeker van te zijn dat de lieren goed functioneren tijdens het zeilen.
Let er bij het demonteren van de lier op dat er geen kleine onderdelen overboord vallen. Er zitten namelijk ook kleine onderdelen in zoals pallen en veertjes. Met name aan de pallen en veertjes moet in het bijzonder aandacht worden besteed of vervangen. Voor ieder merk schootlier is een handleiding te vinden op de website van de fabrikant zodat je kunt lezen wat de werkwijze is bij het demonteren. Voor de meest gangbare lieren kan je bij ons terecht voor de losse onderdelen.
Wanneer je de lier hebt gedemonteerd kun je de onderdelen afzonderlijk schoonmaken en controleren. Zorg ervoor dat het oude vet is verwijderd voordat je het opnieuw invet, gebruik nooit te veel vet.
Merken schootlieren
Er zijn diverse merken die schootlieren bieden, elk merk heeft z’n eigen innovaties en kenmerken. Denk aan verschillen in onder andere modellen, mechanisme en kracht. Wij hebben schootlieren van de merken Harken, Ronstan, Lewmar, Antal en Pfeiffer in ons assortiment. Verkrijgbaar in zowel onze webshop als in onze watersportwinkel in Rotterdam. Hieronder beschrijven wij per merk wat de kenmerken zijn en waar de focus op ligt in de productie.
Harken
Met de lieren uit de Radial Line heeft Harken succesvol voldaan aan de behoefte van een veilige grip en lange levensduur. Daarbij heb je met een Radial schootlier een gecontroleerde verlichting onder belasting.
De Radial schootlier is zelf voor ieder seizoen goed te onderhouden en de installatie kan worden gedaan door één persoon.
De gepatenteerde hoek van de ribben op de lier zorgtervoor dat de lijn naar beneden wordt gewikkeld zodat ze op het gedeelte van de trommel blijven dat de beste controle biedt.
- Gewichtsbesparing van 25 tot 50% t.o.v. de Harken Classic lijn.
- Sterk composiet rollagers en bussen (verminderen wrijving onder belasting).
- Lastdragende tandwielen en pennen van 17-4 RVS. Sterk en corrosiebestendig.
- De Upper Jaw van het self-tailing gedeelte bevat power-grip “tanden” die zodanig gevormd zijn voor een gemakkelijke lijninvoer en optimale grip.
- De Upper Jaw past zich aan onder lijndruk en is geschikt voor verschillende lijndiameters. De “tanden” grijpen gelijkmatig aan.
- Verstelbare stripper arm geïntegreerd in de lierkop van de lier voor een veiliger gebruik. De stripper arm bedekt de top van de lier volledig waardoor wordt voorkomen dat je vinger of iets van kleding in bewegende delen terecht kan komen.
- De drum is voorzien van niet-schurende diagonale ribben op het grijpoppervlak, houdt de lijn stevig vast en heeft een maximale houdkracht met minimale lijnslijtage.
Selectietabel Harken schootlieren
Ronstan
Vrij nieuw onder de lieren is de Orbit schootlier van Ronstan. Maar met de ervaring die Ronstan heeft op het gebied van deck- en hardware voor de zeilsport zetten zij de norm voor betrouwbaarheid, mechanische efficiëntie en gebruikerservaring. De Orbit schootlier is met precisie ontwikkeld waarbij gelet op materiaalkeuze, gewicht, afmetingen, overbrenging- en vermogensverhoudingen, oppervlakteafwerking en prestatie.
De focus tijdens de ontwikkeling van de Orbit lier lag op drie maten lieren voor zeilboten tot ongeveer 12 meter. Vervolgens richtte de aandacht zich op de details en de productie en met als resultaat een reeks lichtgewicht aluminium lieren met een indrukwekkende lijngrip. Maar ook het gemak van montage en demontage en de unieke gepatenteerde QuickTrim-selftailer.
Met QuickTrim kun je de lijnspanning gemakkelijk en veilig verlagen en kleine aanpassingen maken aan de zeiltrim zonder de lijn uit de selftailing te halen en de lierhendel te hoeven verwijderen. Als wedstrijdzeiler kun je direct reageren op kleine veranderingen.
De Orbit heeft een kenmerkend trommelprofiel met Power Ribs, dit biedt maximale grip en minimale slijtage aan de lijn. Power Ribs biedt een uitzonderlijke grip en er zijn minder wikkelingen rond de trimmel nodig. De belasting in de selftailer wordt verminderd en de lijn glijdt gemakkelijk omhoog.
Er zijn 3 modellen leverbaar; De Orbit 20ST met 1 snelheid en de 30 en 40 QT met 2 snelheden.
Lewmar
Misschien wel een van de bekendste schootlieren met een geschiedenis is de Lewmar Evo, die in verschillende groottes leverbaar is.
Lewmar heeft lieren ontworpen voor zowel de cruise-zeilers als wedstrijdzeilers. De EVO lieren worden al decennialang gekozen door zeilers en scheepsbouwers en bieden een goede mix van design, functionaliteit en betrouwbaarheid.
Lewmar-lieren zijn ontworpen met zowel cruisezeilers als raceploegen in gedachten. Het EVO®-assortiment lieren voldoet aan de behoeften van zeilers en botenbouwers met een perfecte mix van uiterlijk, functionaliteit en betrouwbaarheid.
Het assortiment aan Lewmar EVO selftailing lieren biedt een ruime keuze uit maten en stijlen. Eenvoudig in onderhoud, gebruiksvriendelijk, keuze uit drie afwerkingen en verkrijgbaar in maat 15 tot maat 80.
De FAQ en service informatie over Lewmar schootlieren is te vinden op de website van Lewmar.
Pfeiffer
Ben je op zoek naar een “eenvoudige” schootlier voor je open zeilboot zoals de Valk of Centaur, dan is de schootlier van Pfeiffer een goede keuze. Gemaakt van blank geanodiseerd aluminium en er is een bakboord en stuurboord uitvoering.
Schootlieren bij KOK watersport
Ben je op zoek naar een passend schootlier voor jouw boot? Wij helpen je bij het maken van de juiste keuze. Zowel in onze webshop als in onze watersportwinkel vind je diverse schootlieren van topmerken, gemaakt van hoogwaardig materiaal. Wil je graag advies over welk type schootlier het beste past bij je boot? Kom langs in onze winkel, of neem direct contact met ons op.
