Veiligheid aan boord: de ultieme uitrusting

Een van de belangrijkste zaken aan boord is veiligheid. Om de veiligheid te waarborgen dient de bootuitrusting aan bepaalde eisen te voldoen. Bepaalde materialen moet je verplicht aan boord hebben en andere zijn gewoon erg handig. In dit blog vertellen we wat onmisbaar is op de boot voor een veilige vaartocht.  

Verplicht aan boord

De verplichte uitrusting aan boord van pleziervaartuigen is afhankelijk van het vaargebied en boottype. 

Reglement

Allereerst is het verplicht, met uitzondering van open boten, om het reglement voor het water waar je vaart aan boord te hebben. Het Binnenvaart-politiereglement (BPR) is van toepassing op merendeel van de Nederlandse vaarwegen en mag ook in digitale vorm aanwezig zijn. De ANWB Almanak deel 1 bevat het Binnenvaart-politiereglement. Op zee en voor de Rijn en Rijntakken, de Maas in het grensgebied, de Westerschelde, het kanaal Gent-Terneuzen en voor de Eemsmonding gelden aparte reglementen. Je kunt deze vinden in de wettenbank van de overheid.

Benodigdheden voor snelle motorboten  

Aan boten korter dan 15 meter en die sneller dan 20 kilometer per uur kunnen varen, zijn een aantal eisen verbonden. Zo dient de schipper volgens de Binnenvaartwet in het bezit te zijn van een Klein Vaarbewijs I. Voor het varen op grote wateren, zoals het IJsselmeer, de Waddenzee en de Westerschelde, is ook een Klein Vaarbewijs II vereist. Daarnaast moet je met een snelle motorboot verplicht een registratiebewijs aan boord hebben. Dit Y-nummer kun je aanvragen bij het postkantoor. Het vaarbewijs en registratienummer dienen bij controle onmiddellijk getoond te kunnen worden. Ook een dodemanskoord moet aanwezig zijn en verplicht gebruikt worden door de schipper. Dit is essentieel voor de veiligheid omdat het de boot tot stilstand brengt als de bestuurder uitvalt. In tegenstelling tot voor de langzame pleziervaart, is het voor snelle motorboten wel verplicht om gekeurde reddingsvesten aan boord te hebben. De waterpolitie stelt dat iedere opvarende over een reddingsvest moet beschikken. Bij staand sturen dient het reddingsvest gedragen te worden. Wij raden aan om ten alle tijden reddingsvesten aan boord te hebben. Bovendien behoort een brandblusser met minimaal 2 kilogram inhoud tot de verplichte uitrusting. Hieronder een opsomming van de benodigdheden aan boord van snelle boten:  

• Vaarbewijs
• Registratiebewijs
• Dodemanskoord
• Gekeurde reddingsvesten
• Brandblusser

Radarreflector

Op een aantal vaarwegen, zoals de Maasmond, de Oosterschelde en het kanaal van Gent naar Terneuzen, is het verplicht (voor alle schepen!) om een radarreflector te voeren. Deze verbetert je zichtbaarheid op het radarscherm van andere schepen waardoor de kans groter is dat je wordt opgemerkt. Een radarreflector is dus niet overal verplicht, maar het is raadzaam om dit veiligheidsmiddel onderdeel te maken van de standaard bootuitrusting.

Navigatieverlichting

Tussen zonsondergang en zonsopgang en overdag met slecht zicht is navigatieverlichting verplicht. Het verhoogt de zichtbaarheid van je boot in het donker of bij slechte weersomstandigheden, zoals mist. Het risico op aanvaringen is hierdoor kleiner. Daarnaast kun je aan de navigatieverlichting het boottype herkennen, wat essentieel is voor het goed toepassen van de voorrangsregels. Ook is met behulp van navigatieverlichting gemakkelijk te bepalen welke richting de boot opvaart.

Handig aan boord

Om problemen te voorkomen of verhelpen zijn er een aantal aanvullende veiligheidsmiddelen die wij aanraden om aan boord te hebben. We bespreken ze hieronder.

Reddingsboei

Een reddingsboei is onmisbaar aan boord omdat het een drijfhulpmiddel is voor iemand die te water is geraakt. Sommige zijn uitgerust met verlichting voor betere herkenbaarheid.

Marifoon

Een maritieme telefoon, ofwel marifoon, vergroot de veiligheid aan boord. Je kunt zo namelijk gemakkelijk communiceren met andere schepen, de kustwacht of de sluismeester. Ook reddingsdiensten en medische specialisten zijn via de marifoon te raadplegen.

Noodvuurwerk

In geval van nood heeft communicatie via de marifoon of mobiele telefoon de voorkeur, maar wanneer dit niet mogelijk is kan noodvuurwerk levens redden. Door visuele noodsignalen uit te zenden trek je de aandacht van andere schepen en maak je de positie van een persoon of vaartuig kenbaar. 

Reddingsvlot

In Nederland is het voor de pleziervaart niet verplicht om een reddingsvlot aan boord te hebben. Echter, in bepaalde noodsituaties is het een onmisbaar hulpmiddel. Het is daarom sterk aanbevolen om bij langere reizen over groot water een reddingsvlot mee te nemen.

EPIRB of PLB noodbaken

In geval van nood is een marifoon de beste manier om hulp te vragen. Mocht dit niet mogelijk zijn, dan kan je alarm slaan met een PLB of EPIRB noodbaken. Een EPIRB is bedoeld voor gebruik op zee en kan manueel of automatisch door contact met water worden geactiveerd. Een PLB kan overal worden gebruikt en schakel je handmatig in. 

Ankergerei

Bij motorpech of een kapot zeil helpt een anker je met het op de plaats houden van de boot. Ook in het geval van slechte weersomstandigheden kan ankeren een veilige oplossing zijn. Om deze manoeuvre correct en veilig uit te kunnen voeren, heb je wel het juiste ankergerei nodig. Denk hierbij aan een anker geschikt voor het vaargebied, de bodemgesteldheid en het type boot. Maar ook een ankerketting/ankerlijn met de juiste dikte en lengte. Vergeet ook de ankerboei niet om de plaats van het anker te markeren.

Navigatieapparatuur

Goede navigatieapparatuur is onmisbaar aan boord. Het helpt je om de weg te vinden en geeft informatie over de positie en identiteit van schepen onderling en de omgeving. AIS (Automatic Identification System) is een goede aanvulling op je radarsysteem, het creëert namelijk een betrouwbaar real-time beeld van de maritieme omgeving. Met AIS heb je geen hinder van “objecten” in de omgeving die het zicht belemmeren en het biedt, mits andere boten ook een AIS-systeem hebben, aanvullende scheepsinformatie (koers en snelheid).

Navtex

Het internationale radiosysteem ‘Navtex’ is speciaal ontwikkeld voor schepen op zee en zendt automatisch maritieme veiligheidsberichten uit. Met een Navtex receiver ontvang je onder meer wind- en stormwaarschuwingen, navigatieberichten en spoedmeldingen.  

EHBO-doos

Een ongeluk zit in een klein hoekje en daarom is het handig om een EHBO-doos aan boord te hebben. In een noodsituatie moet je snel en adequaat kunnen handelen, dus leg de doos op een duidelijk zichtbare plaats. Hou hem ook up-to-date zodat alle benodigde middelen voorhanden zijn.  

Verrekijker 

Een verrekijker is ook een handig veiligheidsmiddel voor op de boot. Zo kun je op afstand kijken of de lichten van de sluis al op groen staan en de veerpont in de gaten houden. Ook verdachte situaties kun je beter bekijken.

Scheepshoorn

Wanneer je tijdens het varen overvallen wordt door slecht zicht, bijvoorbeeld door mist of regen, kunnen geluidssignalen erg nuttig zijn. Je kunt het overige scheepsverkeer waarschuwen voor gevaar en bijzondere verrichtingen aangeven. Een scheepshoorn, ook wel scheepstoeter genoemd, is dus erg handig om aan boord te hebben. Boten tot zo’n 20 meter lang hebben een hoorn die een fluit of belsignaal afgeeft. Dit is een kort en scherp geluid. Grote boten hebben een scheepstoeter die veel harder klinkt.  

Bootaccessoires kopen voor een veilige vaart?

Bij ons kun je de ultieme veiligheidsuitrusting voor jouw boot samenstellen. Ontdek onze bootaccessoires online of in de winkel! Kom je er niet helemaal uit, geen probleem. Onze productspecialisten beantwoorden graag jouw vragen of geven advies. Neem contact met ons op of bezoek de megastore in Rotterdam.